In december en januari is het tijd om de balans op te maken en prognoses uit te werken. Hoewel niemand de toekomst kan voorspellen, is dat precies wat een goed geïnformeerde manager moet doen. Anticiperen op obstakels en risico’s beoordelen, zelfs als ze buiten zijn macht liggen, zodat hij op de juiste manier kan (re)ageren. Wij identificeerden alvast zeven belangrijke uitdagingen voor ondernemingen …
1. Een sombere economische context
In 2023 vertoonden de economieën wereldwijd een contrasterende realiteit. De Verenigde Staten hebben de inflatoire storm vrij goed doorstaan, terwijl het herstel in China tekenen van zwakte vertoonde, wat de wereldwijde groei in het gedrang bracht. Ook de Europese economie staat er niet goed voor en de vooruitzichten zijn niet zo best, vooral voor het begin van 2024. Hoewel de desinflatie is begonnen, lijkt er een ‘zachte’ recessie te zijn ingetreden en ligt het risico van inflatie nog steeds op de loer. Bovendien verandert het gezicht van de internationale handel, zoals blijkt uit dit artikel. Tegen een achtergrond van geopolitieke spanningen verzwakken de relaties, verstarren de handelsbetrekkingen en neemt de verleiding tot protectionisme toe.
2. Aanhoudende aanwervingsproblemen
Het is niets nieuws, maar het tekort aan geschoolde arbeidskrachten blijft een van de grootste obstakels voor bedrijfsgroei.
Volgens een recente enquête heeft meer dan de helft van de Belgische bedrijven moeite met rekruteren. En werkgevers verwachten geen snelle verbetering op dit gebied, met 195.000 openstaande vacatures.
Een bewijs van de wanverhouding tussen vraag en aanbod, die in 2024 waarschijnlijk zal aanhouden …
3. Een gespannen geopolitieke context
Terwijl de oorlog in Oekraïne blijft aanslepen en het einde nog niet in zicht lijkt, staat ook het Midden-Oosten in brand. Het Israëlisch-Palestijnse conflict vormt een reëel risico op escalatie in de regio, en zelfs in de wereld, gezien de mate waarin het tweedracht aanwakkert. Een eventuele uitbreiding van dit conflict kan grote gevolgen hebben, vooral voor de energieprijzen. Naast deze spanningshaarden blijven de Verenigde Staten en China een niet-uitgesproken ‘handelsoorlog’ voeren, terwijl er eind 2024 explosieve Amerikaanse verkiezingen zullen worden gehouden.
4. De dreiging van een nieuwe energiecrisis
Zoals het recente verleden heeft aangetoond, kunnen geopolitieke spanningen de energiemarkten ernstig destabiliseren. Het uitbreken van de oorlog in Oekraïne deed de gas- en elektriciteitsprijzen de pan uit rijzen, waardoor de energierekeningen van bedrijven fors zijn gestegen. Met het begin van het Israëlisch-Palestijnse conflict kan het risico van een nieuwe energiecrisis niet worden uitgesloten. Hoewel Belgische bedrijven in 2022 goed hebben standgehouden dankzij hun veerkracht en aanpassingsvermogen, zou dit wel eens de laatste druppel kunnen zijn.
5. Financierings- en kasstroomproblemen
Het monetaire beleid dat centrale banken voeren om de inflatie tegen te gaan, heeft ook de kredietverlening door banken opgedroogd. Voor managers zijn de kredietkosten een obstakel geworden voor kapitaaluitgaven …
Nu de toegang tot krediet nog complexer wordt en de schuldratio blijft dalen, krijgen bedrijven ook te maken met een hoge belastingdruk en hoge loonkosten, die de groeivooruitzichten wellicht zullen vertragen.
6. De eisen van de transitie naar een duurzamere bedrijfswereld
Onder invloed van de crisis hebben bedrijven hun inspanningen om het energieverbruik te verminderen opgevoerd. Inspanningen die ze zullen moeten voortzetten, of ze dat nu leuk vinden of niet, want het gewicht van milieukwesties verandert de regelgevingscontext: de normen en rapporteringsverplichtingen zullen blijven toenemen. Dat bewijst ook de nieuwe Europese CSRD-richtlijn, die ondernemingen meer verplichtingen wil opleggen op het gebied van transparantie en beoordeling van hun impact (ESG-criteria) en hun MVO-engagement.
7. De doorbraak van kunstmatige intelligentie
Het is een aangekondigde revolutie. Generatieve AI-tools houden grote beloften in voor bedrijven, waarvan sommige al realiteit zijn. Maar de technologische ontwikkelingen creëren ook uitdagingen en ongerustheid voor managers. Een trein vol mogelijkheden, niet te missen in 2024.
