Hoe lang zijn technische vaardigheden relevant in deze snel veranderende tijden? Volgens de OESO niet langer dan twee jaar, tegenover dertig jaar aan het einde van de jaren tachtig. De digitale transformatie van de maatschappij versnelt de veroudering van vaardigheden, wat bedrijven en werknemers voor een uitdaging stelt …
In de digitale beroepen raken vaardigheden nog sneller verouderd, met een gemiddelde van slechts … drie maanden. Een beangstigende maar realistische inschatting, gezien de snelle technologische veranderingen, die maken dat 85% van de functies die we in 2030 zullen hebben, vandaag nog niet bestaan. Voor bedrijven die al te maken hebben met wervingsproblemen, is het van vitaal belang om te anticiperen op en komaf te maken met de veroudering van vaardigheden. In zijn rapport ‘The Future of Jobs’ uit 2023 is het World Economic Forum heel duidelijk: 50% van alle werknemers zal tegen 2025 herschoold moeten worden.
Wanneer technologie het tempo bepaalt
Al in het midden van de jaren zeventig benadrukte professor Harold G. Kaufman het begrip ‘veroudering van vaardigheden’, als “het gebrek aan up-to-date kennis of vaardigheden die een werknemer nodig heeft om optimaal te blijven presteren in zijn huidige of toekomstige beroepsactiviteit”. Als gevolg van de digitale transformatie van de maatschappij en de technologische vooruitgang wordt deze kloof tussen verworven en vereiste knowhow steeds groter. De razendsnelle opkomst van generatieve AI is daar een perfect voorbeeld van … Een tool als ChatGPT brengt in tal van sectoren en bedrijven een revolutie teweeg, door taken te automatiseren die vroeger door mensen werden uitgevoerd. Dat maakt bepaalde knowhow overbodig, terwijl het anderzijds nieuwe vaardigheidseisen creëert, waardoor nieuwe beroepen ontstaan, zoals dat van prompt engineer, AI UX-designer of Ethical AI manager.
‘Hard’, ‘soft’ of ‘mad’: vaardigheden in al hun vormen
In deze context moeten bedrijven (en werknemers) anticiperen en zich voorbereiden op de veroudering van (technische) vaardigheden. En daar is een goede reden voor, want – eveneens volgens het WEF – zal bijna de helft (44%) van de vaardigheden van werknemers de komende vijf jaar getroffen worden. Met de huidige (en toekomstige) technologische hulpmiddelen worden de zogeheten ‘hard skills’ (lees: technische kennis en knowhow), steeds meer gedelegeerd aan machines, die altijd op de hoogte zijn van de laatste ontwikkelingen. Voor de mens is het noodzakelijk om voort te bouwen op cognitieve en interpersoonlijke vaardigheden en op sociaal-emotionele attitudes, alsook op ‘soft skills’ en zelfs ‘mad skills’, ook wel atypische vaardigheden genoemd.
Hieronder volgen vijf manieren om de versnelde veroudering van vaardigheden tegen te gaan.
- Bouwen aan sociale vaardigheden
Van het vermogen om complexe problemen op te lossen tot creatief denken, empathie, technologische cultuur, veerkracht, actief luisteren, leiderschap en systeemdenken: soft skills (in de breedste zin van het woord) staan centraal in de vaardigheden van de toekomst. Het is cruciaal om ze in de verf te zetten en ze te blijven ontwikkelen door middel van gerichte opleidingen. - Leren leren (continu)
Geschat wordt dat zes op de tien werknemers voor 2027 een opleiding nodig zullen hebben. Het vermogen (en de bereidheid) om te leren zou dus wel eens de allerbelangrijkste van alle vaardigheden kunnen worden. In een veranderende wereld moeten we in staat zijn om voortdurend te evolueren, vooruitgang te boeken en zich bij te scholen, waardoor flexibele en nieuwsgierige geesten een streepje voor hebben. Voor bedrijven is het belangrijker dan ooit om het opleidingsaanbod te herzien. - Betekenis geven aan uw vaardigheden
Door de ecologische uitdagingen ontstaat er een behoefte aan nieuwe vaardigheden en functies. Ook dat maakt het cruciaal om kansen te grijpen en ons in deze sectoren te begeven. Voor senior managers zijn dit kansen om zichzelf opnieuw uit te vinden en om zich in te zetten voor ESG. - Originaliteit promoten
De ‘mad skills’ of atypische vaardigheden, die vroeger vaak verborgen bleven, kunnen nu troeven worden: een passie voor gamen, een ongewone persoonlijkheidstrek of een ‘neurodivergent’ profiel (DYS, ADHD, enz.). Voor bedrijven is het ook een manier om inclusief te zijn, synoniem met prestatiewinst. - Rekrutering heroverwegen
Wie veroudering van vaardigheden zegt, zegt ook nieuwe wervingsvormen. Logisch, maar niet eenvoudig … Hoe kunnen we rekening houden met gedragsvaardigheden, ‘soft skills’ evalueren, nieuwe wervingskanalen openen, enz.
