De innovatie-inkomstenaftrek (IID) heeft het veld geopend voor andere intellectuele-eigendomsrechten. Een zegen voor auteursrechtelijk beschermde computerprogramma’s. Het moet wel nog worden vastgesteld – en aangetoond – dat de software in aanmerking komt voor de IID. Verklaringen.

De intensiteit van onderzoek en ontwikkeling (O&O) is een belangrijke motor van economische prestaties. Daarom moeten bedrijven zich meer dan ooit concentreren op innovatie. De belangrijkste van deze fiscale stimuleringsmaatregelen is de innovatie-inkomensaftrek (DRI of IID). Dit mechanisme is van essentieel belang voor ondernemingen van elke omvang en in elke sector, op voorwaarde dat deze wordt geactiveerd en de voordelen ervan worden gemaximaliseerd.

De IID, die de aftrek van octrooi-inkomsten (PID) vervangt, biedt een belastingvermindering van 85% op winsten uit intellectuele-eigendomsrechten (IP). Dit betekent, onder bepaalde optimale voorwaarden, een effectief belastingtarief van maximaal 5,1%… De aantrekkingskracht wordt vergroot door het feit dat het toepassingsgebied niet beperkt is tot octrooien: andere intellectuele-eigendomsrechten komen nu in aanmerking. In het bijzonder computerprogramma’s die door het auteursrecht worden beschermd. Het doel is de ontwikkeling van software met een hoge toegevoegde waarde in België aan te moedigen. Bijna de helft van de rulings (voorafgaande belastingrulings) in verband met de IID hebben betrekking op inkomsten uit software. Ondanks de cijfers van de belastingdienst blijft het potentieel voor veel bedrijven onderbenut.

Hoe weet ik of de software in aanmerking voor IID?

Hoeveel bedrijven zijn zich er niet van bewust dat zij innovatieve software hebben die van het IID zou kunnen profiteren? De binnen de onderneming gebruikte software – een bron van intellectuele eigendom en winst – zou derhalve in aanmerking kunnen komen voor de IID. Op voorwaarde dat het aan twee cumulatieve voorwaarden voldoet, maar ook dat het bedrijf zich kan verantwoorden. Het intellectuele-eigendomsrecht (of het nu intern is ontwikkeld of extern is verworven) moet eigendom zijn (mede-eigendom, vruchtgebruik of in licentie). Maar alvorens deze twee sleutelvoorwaarden in detail te analyseren, moet eerst het begrip “computerprogramma” worden gedefinieerd zoals het in de verordeningen wordt opgevat.

Een startende onderneming die een winstgevend softwarepakket ontwikkelt en op de markt brengt, kan IID gebruiken om haar belastingdruk te verlagen. Houd er rekening mee dat de software misschien om de twee of drie jaar moet worden bijgewerkt om de technologie of de toenemende cyberveiligheidseisen bij te houden, of dat het bedrijf een mobiele versie van de applicatie wil ontwikkelen of functionaliteit voor klanten wil toevoegen. Dit zijn IT-“aanpassingen” die ook voor IID in aanmerking komen. Zo komt bijvoorbeeld de verbetering, bijwerking of wijziging van een bestaand systeem – op voorwaarde dat het niet om een routine- of ondersteuningsverrichting gaat – eveneens in aanmerking indien het project voldoet aan de andere vereisten die in de verordeningen zijn opgenomen.

Aan 2 belangrijke voorwaarden moet worden voldaan:

1. Geen inkomsten gegenereerd vóór 1 juli 2016. De kwestie van timing is van cruciaal belang, maar in de praktijk is het niet altijd gemakkelijk om je weg te vinden… en soms moet je “creatief” zijn. Indien het computerprogramma vóór (of net na) deze datum is ontwikkeld, hoe weet u dan welke inkomsten u moet meetellen? U moet controleren op updates en inschatten dat de software om de drie jaar een grote upgrade nodig heeft. Inkomsten uit deze “evolutie” (na medio 2016) zouden in aanmerking kunnen worden genomen voor de IID. In ieder geval zal de administratie vragen om een grondige rechtvaardiging van de timing en de methodologie.
2. Beschermd door auteursrecht. De software is origineel/innovatief. De software – bepaalde ontwikkelingsfasen, belangrijke updates, een afgeleide van de hoofdversie, enz. – moet het resultaat zijn van een O&O-project of -programma. – De software – bepaalde ontwikkelingsfasen, belangrijke updates, een afgeleide van de hoofdversie, enz. – moet het resultaat zijn van een O&O-project of -programma. Heel duidelijk, maar je moet het kunnen verantwoorden…

Het « R&D »-karakter van de software te bewijzen

Bij het aanvragen van deze gunstmaatregel moet een bindend advies worden aangevraagd bij de BELSPO (Openbare Programmatiedienst voor Wetenschapsbeleid). Het document kan worden gebruikt voor de IID. In geval van twijfel moet het Frascati-handboek van de OESO worden geraadpleegd. Al meer dan een halve eeuw legt het Frascati-handboek de basis voor een gemeenschappelijke taal voor de omgang met O&O en is het een onmisbare referentie geworden. Haar definitie van O&O is grotendeels de inspiratiebron geweest voor de meeste nationale regelgevingen. Zonder in detail te treden, moet worden verwezen naar de vijf criteria die de reikwijdte van O&O afbakenen om te weten of software in aanmerking komt voor het IRD.

5 O&O-criteria :

1. Innovatie: de activiteit moet gericht zijn op nieuwe ontdekkingen (resultaten, methoden, technieken, modellen, enz.).
2. Creativiteit: zij moet gebaseerd zijn op originele en niet voor de hand liggende begrippen en veronderstellingen.
3. Onzekerheid: het eindresultaat moet onzeker zijn.
4. Systematisch: de activiteit moet ook worden gepland en begroot.
5. Overdraagbaar en/of reproduceerbaar: Ten slotte moet het leiden tot resultaten die reproduceerbaar of overdraagbaar zijn.

Het advies van BELSPO

In theorie is een bindend advies van het BELSPO niet vereist. Net zoals, in tegenstelling tot andere intellectuele eigendomsrechten, software niet hoeft te worden geregistreerd. In de praktijk echter, indien de onderneming een ruling wenst te verkrijgen (afgeleverd door de Dienst Voorafgaande Beslissingen van de FOD Financiën) met betrekking tot haar aanpak van de iid, moet de facto een bindend advies van de BELSPO worden overgelegd. De twee procedures, de ene wetenschappelijk en de andere fiscaal, zijn onlosmakelijk met elkaar verbonden en onvermijdelijk om deze gunstmaatregel te waarborgen.

Wanneer aan deze voorwaarden is voldaan, blijft de berekening van de IID een van de struikelblokken van het mechanisme. Innovatie-inkomsten en software-gerelateerde O&O-uitgaven moeten worden vastgesteld. Om nog maar te zwijgen over de berekening van de nexus ratio. Ten slotte moet dit alles naar behoren worden getraceerd en verantwoord om het verzoek om een ruling te kunnen indienen, maar ook om problemen achteraf te voorkomen.

Het beginsel van het IID vereist – voor de tenuitvoerlegging ervan – een gespecialiseerde deskundigheid, waarvoor wetenschappelijke, financiële en juridische/fiscale kennis vereist is.